Formy ochrony przyrody
W obowiązującym w Polsce stanie prawnym, zagadnienia ochrony przyrody reguluje ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Z 2016 r. poz. 2134 z późn. zm.), która określa cele, zasady i formy ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz krajobrazu. Ochrona przyrody, w rozumieniu ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody obejmującej:
- dziko występujące rośliny, zwierzęta i grzyby;
- rośliny, zwierzęta i grzyby objęte ochroną gatunkową;
- zwierzęta prowadzące wędrowny tryb życia;
- siedliska przyrodnicze;
- siedliska zagrożone wyginięciem, rzadkie i chronione gatunki roślin, zwierząt i grzybów;
- twory przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalne szczątki roślin i zwierząt;
- krajobraz;
- zieleń w miastach i wsiach;
- zadrzewienia
Ustawa wyróżnia następujące formy ochrony przyrody:
- parki narodowe;
- rezerwaty przyrody;
- parki krajobrazowe;
- obszary chronionego krajobrazu;
- obszary Natura 2000;
- pomniki przyrody;
- stanowiska dokumentacyjne;
- użytki ekologiczne;
- zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
- ochronę gatunkową roślin, zwierząt i grzybów.
Wyjątkową wartością przyrody jest różnorodność biologiczna, która w myśl definicji Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD), oznacza „zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią; dotyczy to różnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz różnorodności ekosystemów”.
Formy ochrony przyrody na terenie Wrocławia dzielą się na ochronę obszarową w postaci fragmentu Parku Krajobrazowego Doliny Bystrzycy i obszarów wchodzących w skład europejskiej sieci Natura 2000 -5 częściowo i 1 całkowicie zlokalizowanych w granicach miasta:
- Las Pilczycki,
- Grądy w Dolinie Odry,
- Grądy Odrzańskie,
- Dolina Widawy,
- Łęgi nad Bystrzycą,
- Kumaki Dobrej
oraz formy ochrony obiektowej: 188 pomników przyrody i 3 użytki ekologiczne.
Na skutek rozwoju miasta na terenie Wrocławia przetrwały jedynie niewielkie fragmenty naturalnych ekosystemów. Zlokalizowane są one głównie na obrzeżach miasta (za wyjątkiem pomników przyrody, które często rosną w parkach śródmiejskich czy w Ogrodzie Botanicznym).
Rozmieszczenie form ochrony przyrody na terenie Wrocławia można zobaczyć na mapie przyrodniczej: http://gis.um.wroc.pl/imap/?gpmap=gpDecyzjeWSR
Szczegółowe informacje na temat form ochrony przyrody we Wrocławiu i na terenie całego województwa dolnośląskiego dostępne są na stronie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu: http://wroclaw.rdos.gov.pl/formy-ochrony-przyrody oraz na stronie www.wroclaw.pl/srodowisko/informator-obszary-i-obiekty-chronione