Formy ochrony przyrody

W obowiązującym w Polsce stanie prawnym, zagadnienia ochrony przyrody reguluje ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Z 2016 r. poz. 2134 z późn. zm.), która określa cele, zasady i formy ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz krajobrazu. Ochrona przyrody, w rozumieniu ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody obejmującej:

1. dziko występujące rośliny, zwierzęta i grzyby;
2. rośliny, zwierzęta i grzyby objęte ochroną gatunkową;
3. zwierzęta prowadzące wędrowny tryb życia;
4. siedliska przyrodnicze;
5. siedliska zagrożone wyginięciem, rzadkie i chronione gatunki roślin, zwierząt i grzybów;
6. twory przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalne szczątki roślin i zwierząt;
7. krajobraz;
8. zieleń w miastach i wsiach;
9. zadrzewienia

Ustawa wyróżnia następujące formy ochrony przyrody:

1. parki narodowe;
2. rezerwaty przyrody;
3. parki krajobrazowe;
4. obszary chronionego krajobrazu;
5. obszary Natura 2000;
6. pomniki przyrody;
7. stanowiska dokumentacyjne;
8. użytki ekologiczne;
9. zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
10. ochronę gatunkową roślin, zwierząt i grzybów.

Wyjątkową wartością przyrody jest różnorodność biologiczna, która w myśl definicji Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD), oznacza „zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią; dotyczy to różnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz różnorodności ekosystemów”.

Formy ochrony przyrody na terenie Wrocławia dzielą się na ochronę obszarową w postaci fragmentu Parku Krajobrazowego Doliny Bystrzycy i obszarów wchodzących w skład europejskiej sieci Natura 2000 -5 częściowo i 1 całkowicie zlokalizowanych w granicach miasta:

• Las Pilczycki,
• Grądy w Dolinie Odry,
• Grądy Odrzańskie,
• Dolina Widawy,
• Łęgi nad Bystrzycą,
• Kumaki Dobrej

oraz formy ochrony obiektowej: 188 pomników przyrody i 3  użytki ekologiczne.

Na skutek rozwoju miasta na terenie Wrocławia przetrwały jedynie niewielkie fragmenty naturalnych ekosystemów. Zlokalizowane są one głównie na obrzeżach miasta (za wyjątkiem pomników przyrody, które często rosną w parkach śródmiejskich czy w Ogrodzie Botanicznym).

Rozmieszczenie form ochrony przyrody na terenie Wrocławia można zobaczyć na mapie przyrodniczej: http://gis.um.wroc.pl/imap/?gpmap=gpDecyzjeWSR

Szczegółowe informacje na temat form ochrony przyrody we Wrocławiu i na terenie całego województwa dolnośląskiego dostępne są na stronie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu: http://wroclaw.rdos.gov.pl/formy-ochrony-przyrody oraz na stronie www.wroclaw.pl/srodowisko/informator-obszary-i-obiekty-chronione