Grodno
2 marca 2022 r. Rada Miejska Wrocławia podjęła uchwałę w sprawie zerwania współpracy z Grodnem
UCHWAŁA NR L/1320/22 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 2 marca 2022 r. w sprawie zerwania współpracy ze społecznością lokalną miasta Grodno (https://baw.um.wroc.pl/UrzadMiastaWroclawia/document/64240/Uchwa%C5%82a-L_1320_22)
Miasto, położone nad Niemnem na zachodzie Białorusi. Liczy ok. 305 tys. mieszkańców, z czego Polacy – według różnych źródeł - stanowią 30% - 50%; jest to największy ośrodek skupiający Polaków w tym kraju.
Pierwsza wzmianka o Grodnie pochodzi z 1128 roku, jednakże gród warowny i osadę na terenie dzisiejszego miasta założyli w drugiej połowie XI wieku ruscy książęta. Rozwój miasta nastąpił dzięki położeniu przy szlaku bursztynowym.
W Grodnie, w przeciwieństwie do większości miast Białorusi, zachowało się wiele cennych zabytków. Nad Niemnem wznosi się Stary Zamek królewski z końca XIV w. Około 1580r. z inicjatywy Stefana Batorego nastąpiła gruntowna przebudowa zamku na renesansową rezydencję; prowadził ją włoski architekt Scoto z Parmy. Obok znajduje się Nowy Zamek, pochodzący z XVIII w. W obu obecnie mieszczą się muzea. W mieście znajduje się kilka cennych kościołów, m.in. barokową pojezuicką Farę – obecnie Katedra., kościół św. Zofii z XIV w., Kościół Bernardynów z 1595 r., a także kościół i klasztor franciszkanów z XVII w. oraz kościół Wizytek z 1663 r. Do najstarszych budowli miasta należy cerkiew św. Borysa i Gleba, pochodząca z XII w.
W drugiej połowie XVIII wieku szczególnie dla miasta zasłużył się Antoni Tyzenhaus – podskarbi nadworny i starosta grodzieński – który przyczynił się do rozkwitu miasta. Dzięki niemu powstała szkoła baletowa, teatr, ogród botaniczny, akademia medyczna, korpus kadetów, szkoła handlowa oraz drukarnia i wiele innych instytucji.
Latem 1920 r. na około 10 tygodni miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną. Po bitwie nad Niemnem miasto wróciło do Macierzy. W marcu 1921 r Grodno jako miasto powiatowe weszło w skład województwa białostockiego.
W okresie międzywojennym Grodno stało się ponownie kulturalną stolicą regionu. Powstał Teatr im. Elizy Orzeszkowej, Muzeum Historyczne, Muzeum Przyrodnicze, ogród zoologiczny, a także odnowiono oba zamki. Miasto było garnizonem wojska polskiego, gdzie we wrześniu 1939 r. koncentrowały się jednostki rezerwowe i ochotnicze. Oddziały te zasilone młodzieżą gimnazjalną i harcerską stawiły trzydniowy opór sowieckiemu korpusowi, który zaatakował miasto we wrześniu 1939 r. Grodno było jedynym ośrodkiem miejskim, który zbrojnie przeciwstawił się agresji ze Wschodu.
W okresie od czerwca 1941 do lipca 1944 okupantem byli Niemcy. Prawie połowa miasta legła w ruinie. Układy jałtańskie oderwały Grodno od Polski; nie uwzględniono założeń tzw. linii Curzona, która wytyczała strefę demarkacyjną na lewym brzegu Niemna (Grodno leży 25 km od obecnej granicy) i dalej wzdłuż rzeki ku granicy z Litwą.
W Grodnie nad Jeziorem Grodzieńskim znajduje się pomnik ku czci pomordowanych w czasie drugiej wojny światowej kobiet narodowości żydowskiej, które przebywały w filii obozu koncentracyjnego Stutthof w Szerokopasie i w Bocieniu.
Po II wojnie światowej Grodno, jeden z głównych ośrodków kultury na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej, znalazło się w ZSRR w ramach granic ustalonych na konferencji w Jałcie. Od 1991 roku miasto znajduje się na terenach należących do niepodległej Białorusi.
Obecnie Grodno jest dużym ośrodkiem przemysłowym i jednym z ważniejszych portów rzecznych; stanowi również ośrodek kultury (Teatr Dramatyczny, Teatr Lalek) i nauki (Uniwersytet im. J. Kupały, Akademia Medyczna, Uniwersytet Rolniczy).
Umowa o współpracy partnerskiej między Wrocławiem i Grodnem została podpisana przez Prezydenta Wrocławia – Rafała Dutkiewicza i Mera Grodna - Aleksandra I. Antonienko w dniu 22 października 2003 roku we Wrocławiu.
Program współpracy obejmował:
- organizację wymiennych staży pracowników pedagogicznych oraz uczniów i studentów; współorganizację pobytów i kontaktów dzieci i młodzieży z obydwu miast,
- pośrednictwo w kontaktach pomiędzy instytucjami naukowymi obu miast,
- wymianę profesjonalnych twórców i zespołów artystycznych oraz zespołów amatorskich, wspólną organizację wystaw i festiwali; wspieranie bezpośredniej współpracy instytucji kulturalnych,
- organizację bezpośredniego i regularnego przepływu informacji na temat istotnych zmian i dokonań w sferze gospodarczej obu miast,
- wymianę doświadczeń w dziedzinie sportu, pośrednictwo w nawiązywaniu kontaktów między klubami sportowymi,
- wymianę doświadczeń w zakresie funkcjonowania służb miejskich, planowania, urbanistyki, systemów komunikacyjnych, transportu, ochrony środowiska naturalnego, spraw socjalnych i służb porządkowych; wzajemną pomoc przez kształcenie i wymianę specjalistów z odpowiednich służb miejskich.
Z dniem 28 lipca 2005 r. władze Wrocławia zawiesiły umowę partnerską z Grodnem.
2 marca 2022 r. Rada Miejska Wrocławia podjęła uchwałę w sprawie zerwania współpracy z Grodnem: UCHWAŁA NR L/1320/22 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 2 marca 2022 r. w sprawie zerwania współpracy ze społecznością lokalną miasta Grodno (https://baw.um.wroc.pl/UrzadMiastaWroclawia/document/64240/Uchwa%C5%82a-L_1320_22)