W obowiązującym w Polsce stanie prawnym, zagadnienia ochrony przyrody reguluje ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,  która określa cele, zasady i formy ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz krajobrazu. Ochrona przyrody, w rozumieniu ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważonym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody obejmującej:

1. dziko występujące rośliny, zwierzęta i grzyby;
2. rośliny, zwierzęta i grzyby objęte ochroną gatunkową;
3. zwierzęta prowadzące wędrowny tryb życia;
4. siedliska przyrodnicze;
5. siedliska zagrożone wyginięciem, rzadkie i chronione gatunki roślin, zwierząt i grzybów;
6. twory przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalne szczątki roślin i zwierząt;
7. krajobraz;
8. zieleń w miastach i wsiach;
9. zadrzewienia.

Ustawa wyróżnia następujące formy ochrony przyrody:

1. parki narodowe;
2. rezerwaty przyrody;
3. parki krajobrazowe;
4. obszary chronionego krajobrazu;
5. obszary Natura 2000;
6. pomniki przyrody;
7. stanowiska dokumentacyjne;
8. użytki ekologiczne;
9. zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
10. ochronę gatunkową roślin, zwierząt i grzybów.

Wyjątkową wartością przyrody jest różnorodność biologiczna, która w myśl definicji Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD) (https://www.mos.gov.pl/srodowisko/przyroda/konwencje-miedzynarodowe/konwencja-o-roznorodnosci-biologicznej-cbd/), oznacza „zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią; dotyczy to różnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz różnorodności ekosystemów”.

Formy ochrony przyrody na terenie Wrocławia dzielą się na ochronę obszarową w postaci fragmentu Parku Krajobrazowego Doliny Bystrzycy i obszarów wchodzących w skład europejskiej sieci Natura 2000 - 5 częściowo i 1 całkowicie zlokalizowanych w granicach miasta:

1. Las Pilczycki,
2. Grądy w Dolinie Odry,
3. Grądy Odrzańskie,
4. Dolina Widawy,
5. Łęgi nad Bystrzycą,
6. Kumaki Dobrej

oraz formy ochrony obiektowej:

• 116 pomników przyrody (w tym 203 obiekty)
• 4 użytki ekologiczne - Obszar na terenie Nowej Karczmy, Dwa zbiorniki wodne na terenie Janówka, Lasek Oporowski, Las Pracki.

Na skutek rozwoju miasta na terenie Wrocławia przetrwały jedynie niewielkie fragmenty naturalnych ekosystemów. Zlokalizowane są one głównie na obrzeżach miasta (za wyjątkiem pomników przyrody, które często rosną w parkach śródmiejskich czy w Ogrodzie Botanicznym).

Rozmieszczenie form ochrony przyrody na terenie Wrocławia można zobaczyć na mapie przyrodniczej Systemu Informacji Przestrzennej Wrocławia: http://geoportal.wroclaw.pl/mapy/przyrodnicza/

---

Szczegółowe informacje na temat form ochrony przyrody we Wrocławiu i na terenie całego województwa dolnośląskiego dostępne są na stronie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska: https://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/  oraz w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody  https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/