Uzasadnienie do nadania Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II tytułu Civitate Wratislaviensi Donatus
Wrocław, maj 1997 r.
Jego Świątobliwość Papież Jan Paweł II, znany wcześniej jako Karol Józef Wojtyła, urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach w głęboko religijnej rodzinie porucznika armii polskiej, byłego podoficera austriackiego Karola i jego żony Emilii z Kaczorowskich. Tam też ukończył szkołę powszechną i gimnazjum neoklasyczne (14.05.1938). Latem tegoż roku wraz z ojcem przeniósł się do Krakowa, matka zmarła bowiem w 1929 roku, a brat Edmund, lekarz w Bielsku, trzy lata później. W tym samym roku Karol Józef rozpoczął studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i rozwijał nabytą wcześniej pasję literacką i teatralną. Nie przerwał jej nawet wybuch II wojny światowej, zamknięcie uniwersytetu i 4-letnia praca fizyczna w zakładach Solvay w Borku Fałęckim k. Krakowa. Pod pseudonimem Andrzej Jawień młody Wojtyła pisał więc nadal utwory poetyckie i dramatyczne oraz współtworzył konspiracyjny Teatr Rapsodyczny.
Jednocześnie po śmierci ojca (luty 1941) coraz częściej myślał o kapłaństwie. Kontynuując dotychczasowe zajęcia, jesienią 1942 roku Wojtyła rozpoczął więc studia na tajnych kompletach Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego jako kleryk konspiracyjnego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej. Jej rządca, kardynał metropolita Adam Stefan Sapieha, który wcześniej wizytując wiosną 1938 roku gimnazjum wadowickie i słuchając przemawiającego wówczas maturzystę Wojtyłę martwił się, że ten zamiast seminarium wybrał studia polonistyczne, miał w 1942 roku powody do zadowolenia. W efekcie, z jego rąk - już po wojnie, która w Krakowie zakończyła się na początku 1945 roku - Karol Józef Wojtyła przyjął l listopada 1946 roku święcenia kapłańskie, a w połowie tego miesiąca wyjechał do Rzymu na dalsze studia teologiczne na Papieskim Uniwersytecie Dominikańskim - Angelicum. Zakończył je w czerwcu 1948 roku przyjęciem pracy doktorskiej o św. Janie od Krzyża summa cum laude, a tytuł doktora św.Teologii uzyskał na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego 6 miesięcy później. Ze względów finansowych pracę wydano dopiero w 1979 roku w Rzymie i Madrycie.
Po powrocie do Polski latem 1948 roku ks. Karol Józef Wojtyła został wikarym w Niegowici k.Gdowa, a wiosną 1949 roku w parafii Świętego Floriana w Krakowie, gdzie był duszpasterzem między innymi środowiska akademickiego i teatralnego. Pracował też naukowo, a dla przygotowania habilitacji uzyskał jesienią 1951 roku urlop, choć pozostawał w duszpasterstwie służby zdrowia i akademickim do 1958 roku, W grudniu 1953 roku zakończył przewód habilitacyjny "Próba opracowania etyki chrześcijańskiej według systemu Maxa Schelera" przed Radą Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, także z wynikiem summa cum laude. Etatu docenta jednak nie otrzymał, choć od 1954 roku wykładał na tym Wydziale, a po jego likwidacji jesienią przez państwo w Seminarium Duchownym Krakowskim, Śląskim i Częstochowskim oraz na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Od I grudnia 1956 roku jest etatowym pracownikiem KUL jako zastępca profesora, a od 30 listopada 1957 roku jako docent i kierownik Katedry Etyki (do 1979).
Następnie, 28 września 1958 roku, ks. Karol Józef Wojtyła z rąk arcybiskupa Eugeniusza Baziaka (Kraków) i biskupów Franciszka Jopa (Opole) oraz Bolesława Kominka (Wrocław) otrzymał sakrę biskupią i został sufraganem krakowskim oraz członkiem Episkopatu Polski. Pełnił w nim funkcję przewodniczącego Komisji Duszpasterskiej ds. Nauki Katolickiej oraz Rady Naukowej. Arcybiskupem metropolitą krakowskim został mianowany 30 grudnia 1963 roku.
W latach 1962 - 1965 czynnie uczestniczył w pracach II Soboru Watykańskiego, zwłaszcza jako członek Komisji, która przygotowała dokument "O Kościele w świecie współczesnym". Wraz z arcybiskupem wrocławskim Bolesławem Kominkiem i biskupem Jerzym Strobą w imieniu Episkopatu Polski przygotował orędzie - list do Episkopatu Niemieckiego, datowane 18 listopada 1965 roku i przekazane podczas ostatniej Sesji II Soboru Watykańskiego. List wywołał gwałtowną kampanię władz komunistycznych w Polsce przeciwko biskupom pod hasłem: "Nie zapomnimy i nie przebaczymy".
Do grona kardynałów arcybiskupa Karola Wojtyłę powołał 26 czerwca 1967 roku papież Paweł VI. Wreszcie, 16 października 1978 roku - w dniu św. Jadwigi, patronki Śląska, odtąd także Patronki Dnia Wyboru Papieża - konklawe kardynałów wybrało Go na Stolicę Piotrową, a kardynał Felici mógł oznajmić miastu i światu: "Habemus papam Car/o/lum Wojtyła". Odtąd, od pierwszej chwili, jako Jan Paweł II, rozpoczął charyzmatyczny dialog z całym światem. Do tego czasu opublikował ponad 500 prac, natomiast w czasie 19 lat pontyfikatu ogłosił kilkanaście encyklik, liczne listy apostolskie oraz pierwszy od Soboru Trydenckiego Katechizm Kościoła Katolickiego, odwiedził 118 krajów w podróżach apostolskich, w tym Polskę pięciokrotnie - w latach 1979, 1983, 1987, 1991, 1995.
Dzisiejszy papież po uzyskaniu sakry biskupiej w 1958 roku niemal co roku gościł we Wrocławiu, prowadząc rekolekcje, konferencje, spotkania i Dni Skupienia, wygłaszając referaty i przewodnicząc Komisji Duszpasterskiej Episkopatu.W 1966 roku wygłosił referat na akademii z okazji 400-lecia wrocławskiego Seminarium Duchownego. W 1974 roku uczestniczył w pogrzebie "nieodżałowanej pamięci kardynała Bolesława Kominka". Zabiegał o uznanie pełni praw akademickich w Polsce dla Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wrocławiu oraz o stabilizację polskiej administracji kościelnej na ziemiach zachodnich. Odwiedzając nasze miasto podczas drugiej wizyty w Polsce, Jan Paweł II w pamiętnym kazaniu na Partynicach "Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości" mówił o św. Jadwidze jako o "niewieście dzielnej", która "łączy ze sobą dwa narody: naród niemiecki i naród polski". Natomiast podczas 45 Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego w Sewilli w 1993 roku wyznaczył Wrocław na miejsce kolejnego, tegorocznego Kongresu.
Jan Paweł II dał tym samym kolejny dowód troski nie tylko o metropolię wrocławską, ale i o naród oraz państwo. Odważny list biskupów z 1965 roku odrywał polską myśl polityczną od stereotypów i uprzedzeń oraz budował perspektywę dobrego sąsiedztwa polsko-niemieckiego. Natomiast podczas drugiej pielgrzymki papieskiej w 1983 roku wskazywano z Wrocławia, Góry św. Anny, Katowic i Poznania na głęboką więź pomiędzy polską racją stanu a koniecznością takiego właśnie kształtu tego sąsiedztwa. W tym też wymiarze trzeba odczytać tegoroczny przyjazd Jana Pawła II z Rzymu bezpośrednio do Wrocławia, a w szerszej perspektywie wyprzedzającą go o ponad miesiąc pielgrzymkę do Czech.
Z perspektywy Wrocławia, stolicy Śląska - typowej krainy pogranicza - papieskie przesłanie zyskuje znaczenie szczególne,
Ojciec Święty poznał trud pracy fizycznej, jest wrażliwym na piękno poetą i dramatopisarzem, zdolnym i wyczulonym interpretatorem dziedzictwa narodowego, a jako badacz - wytrawnym poszukiwaczem prawdy. Nade wszystko jest jednak kapłanem, niosącym ludziom od ponad pięćdziesięciu lat Słowo Boże. Papieskie pielgrzymowanie przez wszystkie kontynenty stanowi nie tylko prostą kontynuację, ale i syntezę Jego wszechstronnej działałności duszpasterskiej.
Ze względu na doniosłość i siłę głoszonego orędzia oraz rozległość horyzontów, Jan Paweł II stał się u schyłku drugiego tysiąclecia depozytariuszem europejskiego uniwersalizmu w duchu chrześcijańskim. Kultywowanie wartości moralnych i duchowych uznaje za nakaz zarówno dla wierzących, jak i niewierzących. Modlitwa Ojca Świętego za Europę, "aby na mocy swojego rodowodu chrześcijańskiego była nosicielką i rodzicielką jedności i pokoju", wyraża wolę przekreślenia historycznych i współczesnych podziałów. Dlatego ogłosił Świętych Cyryla i Metodego, obok świętych Benedykta i Patryka, patronami naszego kontynentu. Wielokrotnie też zwracał się do nas Polaków - jako narodu słowiańskiego wśród Latynów i łacińskiego wśród Słowian - o wypełnienie misji pośrednika między Wschodem i Zachodem. Do tego wezwania Papieskiego nawiązuje 46 Światowy Kongres Eucharystyczny zwołany właśnie do Wrocławia na rok 1997, rok obchodów 1000-lecia śmierci św. Wojciecha, Czecha współdziałającego zarówno z Ottonem III, jak i Bolesławem Chrobrym.
W centrum nauczania papieskiego znajduje się przede wszystkim człowiek - taki, jaki jest: ze swoimi problemami i zagrożeniami dzisiejszych czasów. Dla wielu współczesnych, także i dla wrocławian, Ojciec Święty jest tym świadkiem przełomu tysiącleci, który żywo i głęboko reaguje zarówno na ludzkie radości, jak i niedole, świadkiem pielgrzymującym przez wszystkie kontynenty i niosącym słowa pociechy milionom. Za tę obecność zyskuje ich serca i umysły, a Rada Miejska Wrocławia ma zaszczyt obdarować Jego Świątobliwość tytułem CIVITATE WRATISLAVIENSI DONATUS.